Cor Koster

De Paradox van Putter

Vraag mensen of Wijdemeren zelfstandig moet blijven, en ze zeggen ‘ja’. Daar heb je geen enquête voor nodig, zo vindt Putter, terecht. Maar als je onze burgers zou vragen of ze zich Wijdemeerder voelen, dan zeggen ze ‘nee’.

Inwoners van onze gemeente voelen zich Ankevener of Berger of zelfs Loosdrechter. Daar heeft de sociale psychologie ingewikkelde multidimensionale verklaringsmodellen voor, maar het ligt allemaal zó voor de hand dat iedereen het kan begrijpen: we identificeren ons met kleine groepen, in locaties die we kennen. En we zijn allemaal zo behoudend als een Spakenburger.

Zeggenschap

Als je zelfstandig blijft, heb je zeggenschap over wat er in je eigen omgeving gebeurt. Althans, dat denkt men. In die optiek betekent fuseren met Hilversum dat je jezelf uitlevert zodat anderen vervolgens over jou gaan beslissen. Wat Putter en anderen niet lijken te beseffen is dat je, juist als je zelfstandig blijft, je bestuurlijke zelfstandigheid opgeeft, gewoon omdat een gemeente als Wijdemeren te klein is om alle verplichte taken zelf uit te kunnen voeren. Daardoor is het hebben van samenwerkingsverbanden noodzakelijk.

Dergelijke samenwerkingsverbanden bestaan al lang. Met andere gemeenten in het Gooi werken we o.a. samen in de Grondstoffen en Afvalstoffendienst (GAD), de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD) en de Regionale Ambulance Voorziening (RAV). Sinds kort is daar de Veiligheidsregio G&V bijgekomen die zich bezighoudt met rampenbestrijding. En dan hebben we natuurlijk de drie grote decentralisaties in het sociale domein waarmee we nu geconfronteerd worden:  de Jeugdzorg, de Participatiewet en de overgang van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) naar de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Daarbij is samenwerking gewoon verplicht.

Democratische controle

Het is ook allemaal erg logisch dat brandweerkorpsen in de regio samenwerken, en dat je niet alleen in je eigen dorp het vuilnis ophaalt. Ook die drie decentralisaties eisen dat je zaken samen aanpakt met andere gemeenten en daarvoor een structuur optuigt. Maar er is wèl een heel groot probleem: al die verbanden onttrekken zich aan democratische controle. Onlangs illustreerden de raadsleden Martin Vuijk (VVD) en Dik van Enk (CDA) dit heel treffend aan de hand van de plannen voor een regionaal oefencentrum voor de brandweer. Wijdemeren moet straks honderdduizenden euro’s betalen omdat anderen in de regio iets willen wat wij (onze gemeenteraad) misschien weggegooid geld vinden.

Paradox

Het zou goed zijn als Putter en de actiegroep ‘Wijdemeren2020’, die zo vóór de zelfstandigheid van Wijdemeren zijn, zouden beseffen hoe paradoxaal hun houding is. Immers, hoe kleiner een gemeente, hoe dwingender de noodzaak om samenwerkingsverbanden op te zetten, en hoe minder invloed je hebt. Met zijn opvattingen over zogenaamde zelfstandigheid is Putter kennelijk bereid onze bestuurlijke autonomie grotendeels in te leveren, want over al die samenwerkingsverbanden heeft onze gemeenteraad (‘wij’, dus) niets of vrijwel niets te zeggen. Daar is ook een mooie term voor: ‘het democratisch tekort’. Tel uit je winst…

Cor Koster
Nederhorst den Berg