overgenomen uit:

Schimmenspel rond het verdiepingenplan
door: Jaap van Waveren

Op 21 januari kregen de leden van de stuurgroep, die zich bezighoudt met de baggerproblematiek in het Loosdrechtse plassengebied, een uitnodiging voor het bijwonen van een speciale commissievergadering R&E op 10 maart aanstaande om 19.30 uur. De brief was verzonden door de raadsgriffier en vermelde dat de commissie graag kennis wilde nemen van hun zienswijzen over de MER, “Waterkwaliteit Loosdrechtse Plassen”. Aanleiding van deze commissievergadering en die van 30 maart, waarin de commissie onderling beraadslaagt, is de beslissing van het college geen art. 19 procedure te starten die nodig is voor de zandafgraving in de plassen die moet leiden tot de zogenaamde slibvangers.

De koningsklasse in Nederland, met een behoorlijke diepgang,
organiseert elk jaar tot groot genoegen hun kampioenschap
of klassenevenement op Loosdrecht. Indien de bevaarbaarheid
niet goed was zijn zij de eerste die dit gebied vaarwel zouden zeggen.

Schimmenspel

Met deze brief doet zich weer een geval voor die het hele plan zo langzamerhand laat lijken op een duister schimmenspel. In de stuurgroep zitten met uitzondering van het Plassenschap alleen organisaties die voor de plannen zijn. Deze organisaties zijn onder de koepel van de Hiswa al met elkaar verbonden en tevens zou er sprake kunnen zijn van ernstig lobbyen naar andere organisaties die eigenlijk met het onderwerp weinig raakvlakken hebben. Door deze brief worden de tegenstanders van het plan enigszins buiten gesloten. Zij moeten de mogelijkheid van inspreken lezen in het Wijdemeren Journaal dat in het betrokken gebied nauwelijks wordt bezorgd. Ook enkele raadsleden hebben zich verbaasd over deze gang van zaken en er voor gezorgd dat deze week advertenties worden geplaatst in de lokale bladen die aangeven dat iedereen een zienswijze kan indienen mits deze voor 2 maart bij de gemeente is binnen gekomen.

Al negentien jaar

Als we ons distantiëren van eigenbelang en oneigenlijke belangenvertegenwoordigers en richten op de feiten is de huidige problematiek en de beslissing van de gemeente eenvoudig te begrijpen, ongeacht of men het hier mee eens is. Ongeveer 19 jaar geleden beloofde de voormalige burgemeester Gieskens de jachthavens iets aan de overvloed van bagger in de plassen en de havens te doen. Het resultaat van de belofte is bekend en het probleem is inmiddels voornamelijk voor de jachthavens bijzonder urgent geworden. Enige jaren geleden presenteerde DWR ( uitvoeringsorgaan van het Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vechtstreek) een plan om door middel van verdiepingen ( 3 putten van ongeveer 14 meter diep met een gezamenlijke oppervlakte van 120 ha.) de baggerproblematiek op te lossen. Door dit plan zou de zwevende bagger in de putten zinken. De bagger van de jachthavens kan ook in de putten worden gedumpt. Het doorzicht van het water zou aanzienlijk toenemen, de plantengroei verbeteren, het water zou gezonder zijn voor de zwemmers en de recreatie zou toenemen. Een ambitieuze doelstelling die op dit moment door DWR is toegespitst op het doorzicht in de plassen omdat binnen twee jaar de Europese commissie de kwaliteit van het zwemwater gaat relateren aan hoe diep je kan kijken.

Geen garantie op succes

Om tot realisatie van dit plan te komen was een MER ( Milieu Effect Rapportage) nodig. Onlangs is deze verschenen en de volgende zaken waren voor het college aanleiding om unaniem een voorgenomen besluit te nemen om geen art. 19 procedure te starten nog voor de ontgronding van een deel van de plassen. De MER, die alleen de milieu effecten behandelt, geeft aan dat er risico’s zijn. Volgens DWR acceptabele risico’s doch de gemeente heeft hierin meer verantwoordelijkheden dan alleen het milieu en besloot negatief. Volgens de gemeente geeft de MER geen garantie op slagen van het project hetgeen door DWR wordt bevestigd. De werkzaamheden die 5 jaar in beslag gaan nemen zullen gedurende die periode en ook nog daarna voor een grotere vertroebeling zorgen dan nu het geval is door het gewroet in de bodem. Dus ook als met het plan gestart wordt zal volgens de normen van de Europese commissie nog jaren daarna de kwaliteit van het zwemwater beneden pijl blijven. Er zal trouwens altijd zwevend slib blijven zolang eilanden, oevers en legakkers onbeschoeid blijven en aldus kan nooit aan de norm van de Europese commissie voldaan worden.

Zeldzame kranswieren

In een gesprek van college leden met dijkgraaf J. de Bondt van het Hoogheemraadschap deelde de laatste mee dat “als jullie het niet willen doen wij het ook niet”. “Wij willen alleen maar het doorzicht bevorderen vanwege de Europese richtlijnen”. Misschien zou DWR wel eens opgelucht kunnen zijn als het plan niet door ging. Bij de eerste presentatie van het plan moest de opbrengst van het zand de kosten dekken. Men rekende toen al met een behoorlijk verlies. Nu de zandprijs minder dan de helft bedraagt zullen de verliezen nog verder oplopen. Het plan zou de gemeente niets kosten maar via de heffingen van DWR zal de burger dit toch gaan betalen. Een ander en zeker niet onbelangrijk punt zijn de effecten op de recreatie. Indien de plassen helderder gaan worden en nieuwe plantensoorten weer levenskansen krijgen, zoals verschillende vormen van kranswieren, zullen deze een belemmering voor de recreatie betekenen. Deze soorten groeien zo snel dat binnen enkele jaren de doorvaart ernstig wordt belemmerd. Daarbij komt dat er niet gemaaid mag worden en wanneer er zich maar een enkele zeldzame variant tussen bevindt, moet, volgens de Habitat richtlijnen, alle scheepvaart verboden moet worden.

Bagger in de plas

In een eerder artikel in De Nieuwsster is reeds gewezen op de hinder voor de recreatievaart door de werkzaamheden die gedurende 5 jaar voor lawaai en overlast zullen zorgen. Het eigenlijke probleem is de bagger in de plas en jachthavens. Volgens wethouder Siemons en het voltallige college dient dit te worden opgelost door regulier baggeren, aanleggen van baggerdepots en beschoeien van eilanden en legakkers. Dit heeft een kostenplaatje, doch daar moet toch geld voor beschikbaar zijn. Immers de provincie is bereid om geld in het verdiepingenplan te steken en uit dit potje zou ook een bijdrage aan het alternatief kunnen worden geleverd. Indien DWR bereid is om een miljoenen verlies te slikken op het project kunnen ook zij als beheerder van het water een bijdrage leveren. Indien deze depots er komen kan ook de schone bagger van de jachthaven hierin gestort worden.

Olie met Dreft

Of dit schoon is valt overigens te betwijfelen en het zou voor de kwaliteit van het zwemwater desastreus zijn als deze bagger in de eventuele putten gestort wordt. Hoeveel gemorste olie en benzine die uit jerrycans in het water is gelopen, ligt er door middel van Dreft niet op de bodem.Tevens maken sommige jachthavens de vergissing door te denken dat de kosten van het uitbaggeren voor rekening van DWR komt. Dit zullen zij echt zelf moeten laten doen waarna het dan veiliger in depots kan worden gestort dan in de putten. Het is te hopen dat de commissie zich laat leiden door feitelijke argumenten en dat men luistert naar bewoners die al hun hele leven op en rond de plassen wonen. Het is te hopen dat zij het lobbyen van verschillende organisatie op hun waarde weten te schatten. Zoals de Hiswa de belangen van de jachthaveneigenaars behartigt. Deze hebben zich over de afgelopen jaren niet als behartigers van de recreatie getoond maar waren meer gericht op eigen gewin. Vele jachthavens zijn gesloten omdat appartementen meer opbrachten. Ook nu bestaan er plannen om enkele jachthavens te verbouwen waarbij hotelappartementen wederom ligplaatsen van boten gaan innemen.

Zelf baggeren

Het aantal ligplaatsen in Loosdrecht loopt steeds verder achteruit en er zijn lange wachtlijsten. Dit komt mede door de activiteiten van jachthaveneigenaars die nu onder de koepel van de Hiswa proberen om het plan toch door te zetten omdat dit zo goed is voor de recreatie. De jachthaveneigenaars moeten de hand ook in eigen boezem steken. Ze hebben gelijk als men stelt dat het vorige college de beloftes niet is nagekomen, maar ook zij hebben een eigen verantwoordelijkheid. Het uitbaggeren van een haven behoort tot de bedrijfsactiviteiten waarvan nu wordt getracht die op de gemeenschap af te wentelen. Er zijn wel degelijk jachthavens die zelf elke twee jaar baggeren. Die bagger wordt op het land opgeslagen. Het is tevens te hopen dat de commissie haar oor te luisteren legt bij de gebruikers van de plas. Wellicht komen ze tot de ontdekking dat niemand klaagt over de uitstekende kwaliteit van het plassenwater dat binnen Nederland bijna geen gelijke heeft en dat de vaart over de plassen voor de kleine scheepvaart geen belemmering geeft.

Grotere schepen verkopen

Dat jachtmakelaars steeds grotere schepen in hun haven willen verkopen kan toch geen argument zijn. Tevens dient de commissie zich eens te verdiepen over het doorzicht van het water in Friesland, de Randmeren, de Zuidhollandse plassen en het IJselmeer. Volgens de normen vanuit Brussel mag dan in die gebieden ook niet worden gezwommen terwijl bijvoorbeeld in Friesland de waterdiepte aanzienlijk minder is dan hier, behalve in de vaargeulen. Cijfers wijzen uit dat de watersporter zich hierdoor niet laat leiden. Hij zoekt rust en/of gezelligheid en zal zeker niet in grotere getale naar Loosdrecht komen omdat hij op bepaalde plaatsen de bodem kan zien.